บทปฏิบัติการ

ครูไวยุ์

กิจกรรมเสนอแนะ  การศึกษาทางเดินอาหารของสัตว์บางชนิด

วิวัฒนาการอวัยวะในระบบทางเดินอาหารของสัตว์ (Gut Evolution)

ขั้นตอนการทำกิจกรรม

เตรียมอุปกรณ์ เครื่องมือให้พร้อม 
    1. ชุดเครื่องมือผ่าตัด  ถาดพาราฟิน ถุงมือ ผ้าปิดจมูก เข็มหมุด กระดาษเยื่อ 
    2. ตรวจสอบความพร้อมในการใช้งาน วางอุปกรณ์เรียงให้เรียบร้อยใส่ถุงมือ สวมผ้าปิดจมูก
    3. เตรียมอุปกรณ์บันทึกภาพหรือวีดิโอ

การศึกษาลักษณะของไส้เดือนดิน

    1. การศึกษาลักษณะภายนอกและภายใน  วางไส้เดือนดินไว้ในถาดผ่าตัด 
        1.1 ศึกษาลักษณะภายนอก เช่น ขนาด สี ลักษณะของผิวลำตัวปาก ทวารหนัก
        1.2 ใช้กรรไกรผ่าตัดสอดเข้าทางปาก ผ่าตามแนวข้างลำตัวไปจนตลอดลำตัว ระมัดระวังอย่าให้โดนอวัยวะภายใน
        1.3 ใช้เข็มหมุดดึงผิวหนังให่แผ่กว้างตลอดลำตัว
        1.4 ศึกษาลักษณะทางเดินอาหารตั้งแต่ปาก (mouth) จนถึงทวารหนัก (anus) 
        1.5 ใช้เข็มหมุดปักส่วนที่เป็นอวัยวะในระบบทางเดินอาหาร
    2. เตรียมการนำเสนอ และเขียนรายงาน

วีดิโอ 1 การผ่าตัดไส้เดือนดิน

การศึกษาลักษณะของกบ

    1. การศึกษาลักษณะภายนอกและภายใน  วางกบไว้ในถาดผ่าตัด 
        1.1 ศึกษาลักษณะภายนอก เช่น ขนาด สีลำตัว หัว ปาก ตา ขา 
        1.2 ใช้กรรไกรผ่าตัดสอดเข้าทางปากด้านข้าง ผ่าช่วงหัวตลอดไปจนถึงท้อง ไปจนถึงทวารหนัก ระมัดระวังอย่าให้โดนอวัยวะภายใน
        1.3 แยกให้แผ่ออก ศึกษาลักษณะทางเดินอาหารตั้งแต่ปาก (mouth) จนถึงทวารหนัก (anus) 
        1.4 ดึงอวัยวะทางเดินอาหารออกมา ระวังอย่าให้ขาด ใช้เข็มหมุดปักส่วนที่เป็นอวัยวะในระบบทางเดินอาหาร
    2. เตรียมการนำเสนอ และเขียนรายงาน

การศึกษาลักษณะของปลา

    1. การวางยาสลบสัตว์ที่นำมาศึกษา  
        1.1  วางยาสลบปลาด้วยสารเคมีอย่างใดอย่างหนึ่งต่อไปนี้

       Methane tricaine sulphanate (MS-222).........40-80 ppm

       หรือ Benzocaine…………......…......……...…100 ppm

       หรือ Quinaldine………………….............…10-15 ppm

        1.2  นำมาล้างภายนอกให้สะอาด

    2. การศึกษาลักษณะภายนอกและภายใน  วางปลาไว้ในถาดผ่าตัด 
        2.1 ศึกษาลักษณะภายนอก เช่น ขนาด สี ลักษณะของเกล็ด ครีบ ตา เหงือก
        2.2 ใช้กรรไกรผ่าตัดสอดเข้าทางปากด้านล่าง ผ่าท้องไปจนตลอดครีบล่าง ระมัดระวังอย่าให้โดนอวัยวะภายในและช่องเปิดต่างๆ
        2.3 ผ่าตัดเปิดช่องท้อง ตัดส่วนของเนื้อออกจนถึงแผ่านปิดแก้ม
        2.4 ศึกษาลักษณะทางเดินอาหารตั้งแต่ปาก (mouth) จนถึงทวารหนัก (anus) 
        2.5 ดึงอวัยวะทางเดินอาหารออกมา ระวังอย่าให้ขาด ใช้เข็มหมุดปักส่วนที่เป็นอวัยวะในระบบทางเดินอาหาร
        2.6 เตรียมการนำเสนอ และเขียนรายงาน

การศึกษาลักษณะของนก

    1. การศึกษาลักษณะภายนอกและภายใน  วางนกไว้ในถาดผ่าตัด 
        1.1 ศึกษาลักษณะภายนอก เช่น ขนาด ลักษณะของผิวหนัง ปาก ตา หงอน ขา 
        1.2 ใช้กรรไกรผ่าตัดสอดเข้าทางปากด้านข้าง ผ่าช่วงคอตลอดไปจนถึงอก และตัดแยกจากอกไปจนถึงทวารหนัก ระมัดระวังอย่าให้โดนอวัยวะภายใน
        1.3 แยกให้แผ่ออก ศึกษาลักษณะทางเดินอาหารตั้งแต่ปาก (mouth) จนถึงทวารหนัก (anus) 
        1.4 ดึงอวัยวะทางเดินอาหารออกมา ระวังอย่าให้ขาด ใช้เข็มหมุดปักส่วนที่เป็นอวัยวะในระบบทางเดินอาหาร
    2. เตรียมการนำเสนอ และเขียนรายงาน

การศึกษาลักษณะของตั๊กแตน

    1. การศึกษาลักษณะภายนอกและภายใน  วางตั๊กแตนไว้ในถาดผ่าตัด 
        1.1 ศึกษาลักษณะภายนอก เช่น ขนาด หนวด สีลำตัวและปีก ปาก ตา ขา 
        1.2 ใช้กรรไกรผ่าตัดสอดเข้าทางปากด้านท้อง ผ่าช่วงหัวตลอดไปจนถึงท้อง ไปจนถึงทวารหนัก ระมัดระวังอย่าให้โดนอวัยวะภายใน
        1.3 แยกให้แผ่ออก ศึกษาลักษณะทางเดินอาหารตั้งแต่ปาก (mouth) จนถึงทวารหนัก (anus) 
        1.4 ดึงอวัยวะทางเดินอาหารออกมา ระวังอย่าให้ขาด ใช้เข็มหมุดปักส่วนที่เป็นอวัยวะในระบบทางเดินอาหาร
    2. เตรียมการนำเสนอ และเขียนรายงาน

วีดิโอ 2 Fish Anatomy I




วีดิโอ 3  Fish Anatomy II

วีดิโอ 4 Insect digestive and excretory systems